Borsada Kodların Yanına Eklenen Harflerin Anlamları | 2021
Borsada Kodlar
Bazı hisse senetlerinin yanında çeşitli kodlar olduğunu farketmişsinizdir. Mesela bazen halka arz edilecek hisseler önce HE kodu ile işleme girerler örneğin QUAGR.HE işte hissenin kendi kodundan sonra gelen bu .HE gibi kodların farklı anlamları vardır. Bu makalemde sizlere bu kodlardan bahsetmek istiyorum.
Borsada kodlar, hisse senetleri, endeks, döviz, emtia gibi dayanak varlıkları tanımamıza ve yatırım yaparken neye yatırım yaptığımızı bilmemize olanak sağlar. Kodların amacı uzun şirket isimlerini kısaltmak ve yatırım araçlarını gruplandırmaktır. Daha önce Varant Nedir konusunda varant kodlarının ne anlama geldiğini yazmıştım. Bu yazımda BISTECH İşlem Platformu’nda mevcut sermaye piyasası aracı kodlarını işleyeceğim.
Kodların Yanına Eklenen Harfler Ne Anlama Gelir?
Aşağıda da göreceğiniz üzere hissenin yanında yazan kodların 30 farklı anlamı vardır. Çünkü borsada artık sadece hisse senetleri işlem görmüyor! Ya da bazen sadece BIST işlemi de yapmayabiliyorsunuz. İşte aşağıdaki kodları gördüğünüzde artık ne anlama geldiğini bilebilirsiniz.
- Örneğin X2564.G diye bir ürün görüyorsanız bu Gayrimenkul sertifası anlamına gelir!
- Ya da GOLDTR.F: Altına dayalı Borsa Yatırım Fonudur. F Borsa yatırım fonunu niteler.
- .E: Eski
- .Y: Yeni
- .C: Sertifika
- .G: Gayrimenkul Sertifikası
- .F1 Gayrimenkul Yatırım Fonu (GMF) Katılma Payları
- .F2 Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSF) Katılma Payları
- .S Sahipliğe Dayalı Kira Sertifikası (SDKS)
- .BS SDKS Sürekli İşlem Yöntemi ile Yapılan Halka Arzlar
- .HE Halka Arz veya Pay Geri Alım Çağrısı
- .HS SDKS Talep Toplama Yöntemleri Kullanılarak Yapılan Halka
Arzlar ve Geri Alım Çağrıları - .BE: Birincil Eski
- .BY: Birincil Yeni
- .TF1 GMF Katılma Payları İçin Temerrüt
- .TF2 GSF Katılma Payları İçin Temerrüt
- .F: Borsa Yatırım Fonu
- .BF: Borsa Yatırım Fonu Birincil
- .R: Rüçhan
- .V: Varant
- .ME: Müzayede Eski
- .MY: Müzayede Yeni
- .MR: Müzayede Rüçhan
- MF: Müzayede Fon
- .MV: Müzayede Varant
- .MF1 GMF Katılma Payları için Resmi Müzayede
- .MF2 GSF Katılma Payları için Resmi Müzayede
- .TE: Temerrüt Eski
- .TY: Temerrüt Yeni
- .TR: Temerrüt Rüçhan
- .TF: Temerrüt Fon
- .TV: Temerrüt Varant
- .AOF Ağrlıklı Ortalama Fiyattan İşlem
- .NSE Takası Takasbank Dışında Olan TAS İşlemi
Birincil Piyasa Nedir?
Birincil piyasa, örneğin hisse senedi ve tahvil gibi yatırım araçlarının ilk defa satışların yapıldığı piyasadır. Halka arz işlemi birincil piyasa işlemidir. Birincil piyasada satılan hisse senedi ve tahviller daha sonra ikincil piyasaya kote edilir. Daha çok kişiye ulaşması sağlanır. Örneğin bir şirket önce Halka Arz yapar. Sonra İkincil piyasa olarak Borsa İstanbul’da işlem görür!
İkincil Piyasa Nedir?
İkincil piyasa, yatırım araçlarının ilk ihraç işlemi sonrası alış ve satışların yapıldığı piyasadır. Örneğin Borsa İstanbul ikincil bir piyasadır.
1-E Eski
Borsada hisse senedi kodunun sonuna eklenen .E harfi şirketin eski hisse senetlerini gösterir. (Örneğin ASELS.E) Eski hisse senedi sermaye arttırımı öncesi sermayeyi temsil eden hisse senetlerini temsil eder.
2-Y Yeni
Borsada hisse senedinin sonuna eklenen .Y harfi yeni hisse senetlerini temsil etmektedir. (Örneğin ASELS.Y) Şirketlerin temettü ödemesi yapmadan sermaye arttırımı yapması durumunda oluşan ve temettü ödemesi alma hakkı bulunmayan hisselere yeni hisse senedi denilmektedir. Yeni hisse senetleri şirketin temettü ödeme tarihine kadar yada temettü ödenmeyeceği kararı alınıp yazılı olarak açıklanana kadar yeni hisse pazarında işlem görür.
3-BE Birincil Eski ve BY Birincil Yeni Nedir?
Hisse Senetleri Borsada İlk Defa İşlem Görecek Olan Ortaklıkların veya Payların Birincil
Piyasasında aşağıdaki üç satış yönteminden biri uygulanabilir. Hisse Senetleri Piyasası işlem
sistemi aracılığıyla Borsada halka arz edilecek hisse senetleri birincil piyasada “BE” ve “BY” pazar koduyla işlem görür.
- Sürekli Müzayede Yöntemi
- Sabit Fiyatla Talep Toplama ve Satış Yöntemi (Sabit Fiyat Yöntemi)
- Değişken Fiyatla Talep Toplama ve Satış Yöntemi (Değişken Fiyat Yöntemi)
4-F Borsa Yatırım Fonu
Borsa da işlem gören fon kodunun sonuna eklenen .F Harfi fonun bir Borsa Yatırım Fonu (BYF) Olduğunu gösterir. Örneğin; Ziraat Portföy BIST 30 Endeksi Hisse Senedi Yoğun Borsa Yatırım Fonu kodu ZPX30.F Olarak Ziraat Yatırım tarafından KAP’ta bildirim olarak yayınlanmıştır.
5-BF Borsa Yatırım Fonu Birincil
Fonun birincil piyasa işlemleri yetkilendirilmiş katılımcıyla portföy saklayıcısı arasında yeni fon katılma paylarının oluşturulması ve mevcut fon katılma paylarının geri alınması işlemlerinden oluşur. Fon katılma paylarının BİST’te işlem görmeye başladığı gün itibarıyla, birincil piyasa
işlemleri gerçekleştirilebilir.
6-R Rüçhan
Bedelli sermaye arttırmı yöntemi ile elde edilen kuponlar .R kodu ile gösterilir. Bedelli sermaye arttırımına katılan bir yatırımcı sermaye artışından elinde bulunan hisselere denk gelecek şekilde olan ruchan kuponlarını isterse ruchan kupon pazarında satabilir. Elinde bulunan kuponların kodu Örneğin ASELS.R olarak görülür. Ruçhan hakkı nedir daha fazla bilgi için TIKLAYIN
7-V Varant
Varant nedir ve kodları ne anlama gelir diye daha önce yazı yazmıştım. Varant kodları kendi içinde birçok anlam ifade etmektedir biz varant sonundaki V harfinden bahsettiğimiz için fazla detaya girmeyeceğim. Varant kısa kodları 5 haneden oluşmaktadır. Kodun sonunda bulunan .V harfi kodun bir varanta ait olduğunu gösterir. Örneğin Türk Telekom (TTKOM) 30.06.2020 Vadeli Alım Varant kodu TEIDMV şeklindedir. Varant kodu içerisinde bulunan her harfin bir anlamı vardır öğrenmek için TIKLAYIN
8- Kodlara Eklenen ME MY MR MF MV Harfleri
Borsa Genel Müdürlüğü tarafından gerekli görülmesi hâlinde, resmî müzayede kapsamında bulunan sermaye piyasası araçlarının satışı ayrı bir resmî müzayede sırasında ilgili sermaye piyasası aracının türüne göre (ME, MF, MV, MC, MR şeklinde) farklı özellik kodlarıyla gerçekleştirilebilir. Ayrı bir resmî müzayede sırası açılması durumunda satılacak sermaye piyasası araçlarına ilişkin duyuru, satışın yapılacağı günden bir gün önce KAP’ta yapılır. Borsa Genel Müdürlüğü tarafından ayrı bir resmî müzayede sırası açılmasına gerek görülmediği durumlarda, işlemler ilgili sermaye piyasası aracının ikincil piyasadaki işlem sırasında gerçekleştirilir ve önceden bir duyuru yapılmaz.
Resmî müzayede satışı, BİAŞ (özel olarak bu işlemler için Sistemde tanımlanmış olan XRM kodu) ya da hacizli sermaye piyasası araçlarını alt hesabında bulunduran üye tarafından yapılır. Satışın yapılma şekli Borsa Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.
SONUÇ
BISTECH İşlem Platformu’nda mevcut sermaye piyasası aracı kodlarının sonuna eklenen kelimeler, ilgili varlığın türünü belirlemek için kullanılmaktadır. Yatırımcılar bu sayede ne alıp sattıklarını bilirler. Kodlar yapılan işlemler açısından büyük kolaylık sağlar.
Konu ile ilgili görüş ve önerilerinizi yorum bölümünden iletebilirsiniz.
