Kara Liste Nedir?
Kara Liste, bireylerin bankalara borçlarını ödeyemediğinde ve hukuki süreç başladığında girdikleri listedir. Kişilerin kredi kartı, kredi, çek, senet gibi birçok işlemleri Kredi Kayıt Bürosu tarafından kayıt altında alınmaktadır. Kişiler, bankacılık işlemleri üzerindeki sorumluluklarını yerine getirmedikleri durumda kara listeye alınır. Kredi borçlarının belirtilen tarihte ödenmemesi ya da geciktirilmesi, kişinin kredi sicilini olumsuz etkiler. Kişilerin kredi notunun düşmesine neden olur. Banka borçlarının en fazla 90 gün içerisinde ödenmesi gerekir. Bu süre aşıldığı takdirde banka yasal takip başlatır. Bu da kişinin kara listeye girmesine neden olur.
Kara listeye giren bir kişi için yasal süreç başlatılması durumunda, kişinin üzerine kayıtlı olan gayrimenkul ya da araç gibi mallara haciz işlemi uygulanabilir. Maaşlı olarak çalışan kişilerinde maaşlarının belli bir kısmına haciz uygulanabilir.
Kredi Kayıt Bürosu Nedir, Ne İşe Yarar?
Kredi Kayıt Bürosu, kişilerin kredi işlemlerini, ödemelerini, gecikmiş borçları kayıt altında tutmakla görevli kurumdur. 1995 yılında kurulan Kredi Kayıt Bürosu, 2018 yılı sonu itibari ile
45 banka, 11 varlık yönetim şirketi, 14 tüketici finansmanı, 5 sigorta, 22 leasing ve 3 diğer olmak üzere 159 üyesi bulunuyor. Bankalar düzenli bir şekilde Kredi Kayıt Bürosu’na bilgi aktarımı sağlamaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda KKB puanları belirlenmektedir. Kişilerin ödeme alışkanlıkları, kredi yükü gibi unsurlar doğrultusunda KKB kişiye bir limit tanımlar. Kişilerin bankalara kredi kartı ya da kredi başvurusu yaptığı zaman, KKB puanı banka ile paylaşılmaktadır. Tüm bankalara ait bilgiler bir alanda tutulmaktadır. Bu sayede, kişilerin bir bankaya olan ödemediği borçlarını diğer bankalar da görebilmektedir.
KKB puanları düşük, orta, yüksek olmak üzere üç seviyeden oluşur. Düşük seviyede olan bir kişinin, bankaya yaptığı başvurulara olumsuz cevap alması muhtemeldir. Orta seviyede yer alan kişilerin, belirli limit dahilinde yer alan başvurularına olumlu cevap gelme ihtimali vardır. Olumlu cevap verilmediği durumlarda banka kişilerden gelir düzeyi, iş yeri belgeleri ya da çeşitli belgeler isteyebilir. Bu belgeleri bankaya sunmanız durumunda krediden yararlanma hakkınız doğar.
Kara Listeden Nasıl ve Ne Zaman Çıkılır?
Kişiler, bankaya olan borçlarını yasal süre içerisinde ödemediği durumda listeye girer. Bu durumda kişilerin kara listeden çıkması için izlemesi gereken adımlar yer alır. Bu adımları uygulamadan önce belirli bir süre beklemek de gerekebiliyor. Bu bekleme süreleri bankaların inisiyatiflerine göre değişiklik gösterebiliyor. Kara listeye giren kişiler ortalama olarak 5 yıl bekleyebiliyor.
Kara listeye giren kişilerin, ödemesi gereken borçlarını ödeyerek bir süre beklemesi gerekir. Bu borçların tamamı ödenip bittikten sonra borcu yoktur ibaresinin yer aldığı bir resmi belge temin edilmelidir. Bu belge temin edildikten sonra da, kara listeden çıkmak mümkün olabiliyor. Bu da yine bankaların inisiyatifinde olan bir durumdur. Kara listeden çıkan kişilerin geçmiş kredi işlemleri bankalar tarafından görülmeye devam eder. Bu durum da ileriki zamanlarda sorunlara yol açabiliyor. Kişilerin bu gibi durumda yapması gereken en önemli husus, listeye girmeden ödemelerin gerçekleştirilmesi olacaktır.
Kredi Notu ve Kara Liste Arasındaki Fark Nedir?
Kredi notu, kişilerin bankaya yaptıkları kredi ya da kredi kartı başvurusunda bankanın baktığı ilk unsurlardan birisidir. Bankalar başvuru durumunda kişilerin gelir durumu, kredi kartlarının düzenli bir şekilde ödenmiş olması, kredilerin düzenli bir şekilde ödenmiş olması, kredi kullanma sıklığı gibi durumlara bakar. Bu gibi unsurlar doğrultusunda kişilerin kredi karnesi oluşturulur. Bankaya kredi ya da kredi kartı borcu olan kişilerin, borçlarını düzenli bir şekilde ödemediği durumda kredi notu düşürülmektedir. Kredi notu düşen kişilerin tekrar bir kredi kartı alması ya da kredi çekmesi zor olmaktadır.
Kredi notu ile kara liste farklı konulardır. Bu iki konuyu insanlar birbirine karıştırmaktadır. Kredi notunun düşük ya da yüksek olması ile kara liste birbirinden farklı konulardır. Kredi notu, kişilerin bankaya olan borç miktarlarına ve bu borçlarını düzenli bir şekilde ödeyip ödemediklerine göre belirlenen bir banka puanıdır. Bu kredi notu kişilerin risk durumunu hesaplamaktadır. Liste ise, kişilerin bankaların gözünde sorunlu bir müşteri imajına girmesine yol açan bir durumdur. Listede olan kişiler bu listeden çıkmadığı sürece sorunlar yaşayabilmektedir. Bu gibi durumlarda kişilerin yüksek maaşlı bir işe girmesi olumlu sonuçlar doğuracaktır. Maaş müşterisi olduğunuz banka tarafından bir kredi limiti açılabilmektedir. Listeden çıkan kişilerin de kredi notlarını yüksek tutmaya özen göstermelidir. Ödemelerin gününde yapılmasına dikkat edilmelidir.
Kara Liste Hakkında Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar
Kara listeye girmiş olan kişilerin bilmesi gereken önemli noktalar da yer alıyor. Bu noktalar;
- Kara listeye girmiş olan kişilere bankaların tekrar kredi verebilme durumu vardır. Bunun için kişiler öncelikle borçlarının tamamını ödemeleri ve kredi notu sorgulama işlemlerindeki kayıtlarının silinmiş olması gerekir.
- Merkez Bankası, listede yer alan kişilerin borçlarını kapattıktan 5 yıl sonra otomatik olarak çıkacağını duyurmuştur.
- Liste sorgulama ve kayıt işlemleri Kredi Kayıt Bürosu’ndan yapılmaktadır.
- Liste sorgulama işlemleri için Findeks.com kullanılabilir.
- Bazı dönemlerde devlet af çıkarabiliyor. Bu dönemleri takip ederek listeden isminizin silinmesini sağlayabilirsiniz. Bu gibi durumlarda 5 yıl beklemeye de gerek kalmıyor.
- Listede yer alan kişiler, borçlarını ödedikten sonra genel merkeze bir dilekçe yazmalıdır. Bu dilekçede kara listeden isminin silinmesini beyan etmelidir. Genel merkez karar verirse, isminiz kara listeden kaldırılabilmektedir.
- Kara listeye giren kişilerin banka ile iletişime geçerek yapılandırma isteyebilir. Bankalar müşterilerinin listeye girmelerini istemezler. Borcu olan kişilere yardımcı olmak isterler. Bu nedenle banka ile iletişime geçerek yapılandırma istemeniz doğru olacaktır.
- Listeye giren kişilere haciz işlemi uygulanır. Kişilerin sahip olduğu gayrimenkul ya da araçlara haciz uygulanır. Kişilerin maaşının belirli bir kısmına da haciz konabilir.
Kara listeye girmiş olan kişilere bankalar borç yapılandırma imkanı sunar. Kişilerin borçlarını ödenmesi için bir fırsat verir. Kişilerin borçlarını ödemesi için belirli bir süre beklenir. Bankalar kişilerin borçları ile ilgili elinden gelen tüm imkanları kullanmasının ardından, kişilerin borçlarını ödememesi durumunda icraya başvurabilir. Banka tarafından kişilere 90 günlük bir süre verilir. Bu süre sonunda kişiler borcunu ödemezse sahip oldukları mal varlıklarına haciz işlemi uygulanır. Borcu biten ve kara listeden çıkan kişiler 5 yıl sonra temiz bir banka siciline sahip olur.
Yazar:MOHAMUD SAID MOHAMUD
KAYNAKLAR:
- https://vergimaliye.com/kara-liste-nedir-kara-listeden-nasil-cikilir-pek-cok-dosya-cozume-kavusturuldu/
- https://www.findeks.com/findeks-hakkinda/kredi-kayit-burosu
- https://www.milliyet.com.tr/uzmanpara/kkb-nedir-ne-ise-yarar-bankacilikta-kkb-sistemi-6385356