Temel Analiz Nedir?
Temel Analiz Nedir?
Temel analiz, çok farklı enstrümanları inceleyerek geleceğe yönelik fiyat tahminlerinde bulunma yöntemidir. Temel analizde çok fazla döküman ve bilgiye ihtiyaç duyulur. Teknik analize göre daha kapsamlıdır. Temel analizi genelde uzun vade yatırım yapacak yatırımcılar kullanır. Uzun vade yatırım yapacak bir yatırımcı şirketin etkilendiği finansal, politik ve benzeri tüm etkenleri bilmesi gerekmektedir. Bu verilerin tümünü toplayıp geleceğe yönelik fiyat tahmininde bulunmaya temel analiz denilmektedir.
Döviz, Borsa ve Forex gibi yatırım araçlarında temel analiz yönetemini uygulayarak daha akıllıca yatırım yapabilirsiniz. Temel analiz ile yatırım yapmanız sizi piyasada 1 adım öne çıkarır. Örneğin Merkez Bankalarının Faiz kararları Döviz kurları üzerinde büyük etkiye sahiptir. Faiz kararları sürekli değişiklik gösterse de karar açıklandıktan sonra kararın piyasaya etkilerini tahmin etmeniz gerekmektedir. Bu tahminlerde bulunmak için temel analiz yönetimini kullanırsınız. Merkez bankası faiz kararı üç başlıkta toplanır bunlar;
Faiz indirilmesi, faiz yükseltilmesi yada faizin sabit bırakılmasıdır. Bu ihtimallerden birine göre yatırım yapmak için, kararın politik, ekonomik ve çevresel faktörlerlerini analiz etmeniz gerekir. Yaptığınız analizler ile faiz kararının piyasaya etkisini bulmaya çalışırsınız. Faiz kararının etkileri dövize bir yön çizdirebilir. Yukarı, aşağı yada yatay hareket edebileceği kararına temel analiz sayesinde ulaşırsınız.
Borsa da Temel Analiz Nasıl Yapılır?
Borsa da yatırım yapan kişilerin birçoğu temel analiz çalışması yapmaktadır. Borsa da işlem yapmaya başladıysanız temel analiz sizin için çok önemlidir. Çünkü temel analiz ile şirketin beklentilerini öğrenirsiniz, gelecekte neler olabileceği konusunda bir fikre sahip olursunuz. Örneklerle devam edeyim.
Demir üretimi yapan bir şirketin satışlara yetişememesi durumunda kapasite arttırımı için yeni bir fabrika kuracağına karar vermesi bu şirketin gelecekte üretimini ve satışlarını arttırması yönünde yorumlanabilir. Şirketin kapasite artışına karar vermesi her zaman satışlarını arttıracağı anlamına gelmez. Sektördeki doygunluk oranı, rakipleri ve satış yapacağı yerdeki arz talep ilişkisine kadar yatırım kararının doğru olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir. Tüm bunlar incelendikten sonra şirketin gelecekte toplam satış miktarından kazanacağı para hesaplanarak hisse fiyatı belirlenir ve belirlenen bu fiyata göre yatırım yapılıp yapılmayacağı kararı verilir. Uzun vadeli yatırımlarda temel analiz kullanmak yatırımcı için ileriyi daha iyi görmesini ve gerçek kararlar almasını sağlar.
Bir örnekle daha temel analizi anlamaya çalışalım. Şirket ismi vererek devam edeyim. TESLA araba fabrikası elektrikli araba üretmektedir. Elektrikli araba üretirken aynı zamanda güç kaynağı olan aküsünü de üretmektedir. Dünya üzerinde en uzun menzile sahip aküleri teslanın ürettiğini düşünürseniz, Tesla akülerinin diğer araba üreticileri tarafından tercih edileceğini veya araç satışında güç kaynağı olarak uzun menzilli araçların daha fazla satılacağını düşünürseniz Tesla hisselerine yatırım yapabilirsiniz. Vermiş olduğum örnek tam tersi de olabilirdi. Tesla da üretilen akülerden daha uzun menzilli bir aküyü başka bir firma üretirse, Tesla’nın satışlarının düşeceği değerlendirilmesi yapılabilir. Sadece bir kaç kalem inceleme ile örnek verdim bu örnek uzatılabilir. Diğer şirketler uzun menzilli akü üretimine ne kadar yakın, şirket yönetiminde sıkıntı var mı? Geleceğe yönelik siparişlerin durumu, döviz fiyatlarının şirket üzerindeki etkisi, politik olarak şirketin ve sektörünün desteklenmesi gibi birsürü detay incelenmelidir.
Temel analizde bilançoların detaylı incelenmesi gerekmektedir. Şirketin esas faliyet karında artış yada azalış var mı? Kar ettiyse neden etti? Zarar ettiyse neden etti, giderler bölümü, borçlar bölümü gibi detayların iyi bir şekilde yorumlanıp ona göre yatırım yapılmalıdır.
Bilanço kalemlerinin incelenmesinden sonra şirketin geleceğe yönelik planları, geleceğe yönelik yatırımları, arge çalışmaları, kapasite arttırımları, pazarlama yöntemleri, reklamlara verdiği önem, çalışanlara verdiği önem, yatırımcı dostu olup olmadığı(iyi patron kötü patron) gibi birçok detay ayrıntısıyla incelenmelidir.
Temel analiz sıklıkla uzun vade yatırım yapılırken kullanılsa da, kısa ve orta vade yatırım yapılırken de kullanılır. İyi bilanço açıklayan şirlet bilançoyu hızlı bir şekilde yukarı yönde fiyatlayabilir. Yada kötü bilanço açıklayan bir şirketin fiyatlarının aşağı yönde gideceği tahmin edilip hisse satışı yapılabilir. Bazen durumlar tam tersine işlemektedir. İyi bilanço açıklayan hissenin fiyatları aşağı, kötü bilanço açıklayan şirletin hisse fiyatlarının yukarı gittiği görülebilir. O sebeple temel analiz çok iyi anlaşılmalı ve ona göre yatırım yapılmalıdır.
Temel analizi anlatırken tanımlardan ziyade herkesin anlayacağı gibi anlatamaya çalıştım umarım faydalı olmuştur. Değerli yorumlarınızı esirgemeyin bol kazançlar.
