Spek Nedir?

Bir tanım ile giriş yapayım. Spek, Spekülatör kelimesinin kısaltılmışıdır. Piyasada spekülasyon yaparak hissenin fiyatını oynatmaya gücü yeten kişidir.Borsa çok hızlı para kazanılan ayrıca çok hızlı para kaybedilen bir ortamdır. Öylesine kazançlar vardır ki yıllık % 2000’den fazla kazandıran hisse bile bulabilirsiniz. Fakat yatırımcı psikolojisi gereği genelde küçük yatırımcılar az bir kar gördüğünde hemen hisseden ayrılır. Yada en tepeden hisseyi alıp olası düşüş sonrasında zarar eder. Spekülasyona maruz kalan küçük yatırımcı ardından spek nedir? Spek kimdir? Gibi soruların cevaplarını bulmaya çalışır.

Spek Kimdir?

Ülkemizde sıkça adı anılan spek hakkında değişik söylentiler vardır. Kimisi küçük yatırımcının kayıplarının üzerini örtmek ve suçu yüklemek için uydurduğu karakterdir der. Kimisi spek şirketin patronudur der. Gerçek olan bir şey varsa o da hisselerin fiyatlarının bir nedenden dolayı çok hızlı hareket etmesidir. Hisselerin kendi kendilerine tavan ve taban olmayacağına göre bir el tarafından yönetilmesi gerekir. İşte hisseleri tavan ve taban yaptıran o ele ülkemizde spek denilmektedir. Bana göre hayali bir karakter değildir tamamen ayarlanmış bir oyunu oynayan kişilerdir. 

Başka bir ifade ile şöyle de açıklayabilirim. Piyasada sadece bir hisse senedi üzerinden devam edeyim. Örnek olarak ABC hissesinin yarısı borsada işlem görmeye başlasın. Zaman içinde küçük yatırımcılar elindeki hisseleri satmaya başlar. Bu dönemde büyük bir veya birkaç yatırımcı orta veya uzun vadeli olarak bu hisseyi toplar. Öyle bir hale gelir ki kimin elinde kaç hisse olduğunu bile bilir. Sonra da bu hissenin fiyatının düşmesini ya da yükselmesini sağlayarak kazanç elde etmeye başlar. İşte bir veya birden fazla kişi veya kurumlara biz o hissenin ya da piyasanın spek’i adını veriyoruz. Bu spek bazen JP Morgan olur, Bazen Galip Öztürk, Bazen şirketin kendi patronu olur. Ana amaç fiyat hareketlerinden faydalanarak kazanç sağlamaktır.

Peki spekülasyon yasak mıdır? Hayır. Ama manipülasyon yasaktır. Spekülasyon bir hissenin değerinin gelecekte yükseleceğini veya düşeceğini düşünerek alım veya satım yapmaktır. Yasaldır. Manipülasyon ise bir hissesin fiyatını düşürmek veya yükseltmek adına başkaları kandırmak için yalan veya yönlendirici haber yaymaktır. Manipülasyon suçtur!

Borsa grafiklerini incelerseniz yatırımcı terimiyle merdiven grafiği vardır alttaki resim merdiven grafiğidir. Ardından yatırımcıların şelale diye tabir ettiği hızlı düşüş vardır. Bu işlemin borsa robotları tarafından talimatlarla yapılığını okumuştum. Borsa robotu hakkında bilginiz yoksa Borsa robotu nedir? Yazımı okuyabilirsiniz. Şimdi alttaki grafiği inceleyelim.

Bu grafik borsada şu anda işlem gören bir şirketin haftalık grafiğidir. Şirket ismi vermeyeceğim ama benim de şelaleye kapıldığım şirkettir. Gördüğünüz gibi azdan çoka doğru bir yükseliş ve ardından sert bir düşüş gerçekleşmiş. Şimdi başka bir grafik daha inceleyelim.

Haftalık grafikte neredeyse aynı hareketleri sergilemişler. Bu hisseler birbirinden bağımsız birbirleriyle alakaları olmayan farklı zamanlarda böyle hareketler yapımış hisselerdir. Spek diye tabir ettiğimiz kişiler borsa robotlarına veya birilerine talimatlar vermiş bu işlemler gerçekleşmiştir.

Bunun benzeri birsürü grafik mevcut. Grafiklerde gördüğünüz hisseler bir kaç ay günlük %1 kazandırarak devam ettiler ardından %2 ardından %3 derken en sonunda günlük %15-%20 kazandırıp küçük yatırımcının ilgisini çekip çakıldılar. Sanırım hisse bunu kendi kendine yapmış olamaz.

Spekülasyon Örnekleri 2

Spek nedir sorusunun cevabı grafiklerdir. Spek kimdir sorusunun cevabı da o grafiği işleyen kişidir. Spek nerede bulunur derseniz asla bulamazsınız boştan yere aramayın. Bir başka spekülatif harekete maruz kalmış hissenin grafiğine bakalım.

Bu hareketler 2017-2018 arasında olmuştur. Burada gördüğünüz gibi çok sert bir yükseliş olmuş. Merdiven yapan grafikten tamamen ayrı bir yöntemle işlenmiş grafik. Bu tür hareketlerin örneği çok fazla buyrun bir tane daha ekleyeyim.

Bu hareketler 2013-2014 arasında olmuştur. Hemen hemen aynı hareketler yine sergilenmiş. Çok küçük farklarla dimdik yükselmiş. Küçük yöntem değişikliği ile bir şekilde hedefine ulaşmış. Yıllar farklı amaç aynı. Yani spek dediğimiz kişi uzak durulması gereken kişidir.

Bu tür hisseleri kovalayan yatırımcılar vardır. Genellikle şu hisse çok gidecek bu hisse çok gidecek sevdasıyla paralarını ve zamanlarını hiç ederler. Spek peşinden değil şirket peşinden koşmak sizi kurtarır. Paranızın, zamanınızın, ailenizin ve sağlığınız kıymeti varsa bu tür hareketler sergileyen hisselerden uzak durun. Etrafımda mağdur olan insanlar ve kendimden dolayı tecrübeyle sabittir. İlk örnek verdiğim grafiğin şelale kısmıda bir araba parası kaybettim.

Borsa da bu tür olayları engellemek adına denetim vardır. SPK yatırımcıları korumak adına son yıllarda denetimlerini arttırmıştır.