Forward Ne Demek? Forward İşlemi Nasıl Yapılır?

Forward Nedir? Ne Demektir?

Forward kelimesi Türkçe’de ileri, ileriye doğru anlamında kullanılır. Finansal piyasalarda Forward işlemleri dayanak varlığın, önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden, ileri bir tarihte alınıp satılmasıdır. Forward vadeli işlem ürünlerinden biridir. Dayanak varlık bildiğiniz gibi pay senedi, döviz ve emtia gibi araçlardır. Forward bunun gibi dayanak varlıkların ileri bir tarihte belirlenen fiyat üzerinden alınıp satılma işlemidir. Forward işlemleri aslında alıcının ve satıcının fiyatı sabitleyerek ilerde oluşacak fiyat dalgalanmalarından kendini korumasıdır.

Forward işlemleri genellikle büyük, kurumsal işletmeler tarafından gerçekleştirilir. Örneklendirerek anlatsam daha anlaşılır olacaktır.

Forward İşlemi Örnek 1

Yıllık 1000 Ton portakal üreten bir üretici portakal fiyatlarının 0.50 Lira olması halinde ne kar ne zarar ediyor. Portakal fiyatı 0.40 Lira olduğunda zarar ediyor 0.50 Lira üzerindeki bir fiyat oluşursa da kar ediyor. Portakal üreticisi ilerde oluşacak fiyatı önceden bilmediği için kar yada zarar edeceğini bilmiyor.

Aynı şekilde portakal suyu üretip satan bir işletme de portakal fiyatının 0.90 Lira olması durumunda ne kar ne zarar ediyor. 0.90 Lira altında Portal maliyeti düştüğü için kar ediyor. Portal fiyatı 0.90 Lira üzerinde çıkarsa zarar ediyor.

Portakal üreticisi ve portakal suyu satan işletmenin kar zarar durumları ters orantılı olarak işliyor. Portal üreticisi fiyatların artışından kar elde ederken portakal suyu satan işletme fiyatların yükselişinden zarar ediyor.

Bu sebeple üretici ve portakal suyu satıcısı, ilerde oluşacak fiyat dalgalanmalarına karşı kendini korumak istediğinde kendi aralarında bir sözleşme imzalıyorlar. Portal üreticisi 0.50 Lira üzerinde kar ediyor. Portakal suyu satan işletme de 0.90 Lira altında kar ediyor. Bu durumda iki işletmenin de kar elde edeceği ortalama rakam olan 0.70 Lira’dan anlaşıyorlar.

Bu anlaşma sayesinde portakal üreticisi hasat zamanı elindeki malı kaç Lira’dan satacağını biliyor. Aynı şekilde portakal suyu satıcısı da ilerde maliyetinin kaç Lira olacağını biliyor. Aralarında yaptıkları ileri vadede belirlenen fiyat üzerinden alış ve satış işlemlerine Forward işlemi deniliyor.

Yukardaki örneğe göre Forward işlemi sayesinde ileri tarihte alış ve satış fiyatını sabitleyen işletmelerden portakal üreticisi o yıl ki portakal fiyatının 0.70 Lira üzerine çıkması halinde önceden yapmış olduğu Forward işlemi sebebiyle piyasa fiyatı üzerinden zarar eder. Portal suyu satan işletme de fiyatların yukarı çıkmasından Forward işlemi sayesinde etkilenmez ve piyasa fiyatına göre kar elde eder.

Forward işlemi Örnek 2

Pay senedi, emtia, ve pariteler üzerinde yapılan forward işlemlerinde yukarda verdiğim örnek gibi işlemler yapılır. Örneğin; Spot piyasada Dolar Türk Lira’sı kuru 2.50 iken 3 Ay vadeli 10.000 Dolar alan bir kişi vade sonunda 25.000 Dolar ödemek zorudır. Dolar Türk Lira’sı kuru vade sonunda 2.50 Lira üzerine çıkarsa yatırımcı kar eder. Vade sonunda Dolar Türk Lira’sı kuru aşağı inerse yatırımcı zarar eder.

Bu durumu şöyle açıklayabilirim. Yatırımcı 2 Ay vadeli bir sözleşme yaptığında 10.000 Dolar’ı 2 ay sonunda 25.000 Lira ödeyerek almayı taahhüt eder. Aynı şeklide satıcı da 10.000 Dolar’ı 25.000 Lira’ya satacağını taahhüt eder. Dolar Türk Lira’sı paritesinin 2.50 Lira’dan 2.60 Lira’ya çıkması durumunda alıcı 25.000 Lira’ya 10.000 Dolar almış olur. Sözleşme olmasaydı alıcı 2.60 Lira olan pariteyi 26.000 Lira ödeyerek alamak zorunda kalacaktı. Bu durumda yatırımcı Forward işlemi sayesinde 1000 Lira kar elde etmiş oldu.

Satıcı da 2.60 Lira’ya yükselen Dolar’ı 26.000 Lira’ya satması gerekirken Forward sözleşmesi sebebiyle 25.000 Lira’ya satmak zorunda kalır. Dolar’ın yükselişinden alıcı kar elde ederken satıcı zarar eder.

Burada yatırımcı neden bu işlemi yapsın dolar alıp beklesin diyebilirsiniz. Fakat Forward işlemi yapılırken piyasa fiyatı üzerinden işlem yapılmaz. Yani Dolar fiyatı 2.00 Lira iken vadeli piyasada fiyatı değişir. Örneğin Dolar 2.00 Lira iken 3 ay vadeli spot piyasada forward işlem fiyatı 2.30 Lira olabilir. Yani yatırımcı güncel kurdan değil vadeli kur fiyatı üzerinden işlem yapar. Forward işlemi ile anlaşılan fiyatın geçilmemesi durumunda yatırımcı zarar eder.

Forward işleminde amaç fiyatı sabitlemektir. Bir işletmenin Dolar cinsinden  3 Ay vadeli  10.000 Dolar borcu olduğunu düşünün. İşletmenin döviz yükselişinden zarar etmesini engellemek için kuru sabitlemesi gerekir. Burada Forward işlemi devreye girer. İşletme dolar çıksa da inse de borcunu sabit kur üzerinden ödeyeceği için olası oynaklıktan etkilenmez. Vade sonunda Doların piyasa fiyatına göre kar yada zarar eder ama kendisini zorlamayacak şekilde borcunu ödemiş olur.

Dolar 2.00 Lira iken 10.000 Dolar borçlanan bir işletme vade sonunda kurun 3.00 Lira’ya çıkması durumunda büyük kayıp yaşar. Cebinden borcunu ödemek için fazladan para çıkar ama Forward işlemi yaparsa kur ne olursa olsun cebinden çıkacak para bellidir. Forward bu yüzden önemli bir işlemdir.

Forward nedir? Forward Ne Demektir? Forward İşlemi Nasıl Yapılır? Sorularına cevap verdim. Diğer önemli noktalara da değineyim.

Forward İşlem Özellikleri

1. Forward sözleşmesi alıcı ve satıcı arasında yapılan iki taraflı sözleşmedir.
2. Forward sözleşmesi alıcı ve satıcının ihtiyaçları doğrultusunda belirlenmektedir.
3. Ödeme işlemi sözleşme sonunda yapılır.
4. Forward sözleşmelerinin işlem hacimleri düşüktür sözleşme bitmeden sayılması zordur.
5. Forward işlemlerinde kar ve zarar sözleşme sonunda belli olur.
6. Forward sözleşmelerinin ödeme riski teminat altına alınmaz.
7. Forward sözleşmeleri tezgah üstü (OTC) piyasalarda işlem görür.

Forward İşlemi Avantajları

1. Kur oynaklığına karşı riski ortadan kaldırır.
2. Vade sonunda kurun bulunduğu fiyata göre alıcı yada satıcı açısından kar elde edilmesini sağlar.
3. Kurun sabit olmasından dolayı borçlu cebinden en fazla ne kadar para çıkacağını bilir.

Forward işlemi Dezavantajları

1. Forward sözleşmesi sonrası vade sonunda kurun durumu borçlu ve alacaklının zarara uğramasına sebep olabilir.
2. Yatırımcı vade bitmeden kar yada zarat ettiğini bilemez.

Forward Sözleşme Türleri

Emtia Forward Sözleşmeleri:  Emtia Forward Sözleşmeleri Altın gibi emtialar üzerinde yapılan vadeli sözleşmelerdir.

Döviz Forward Sözleşmeleri:  Döviz Forward Sözleşmeleri USDTRY gibi döviz kurları üzerinde yapılan vadeli sözleşmelerdir.

Faiz Forward Sözleşmeleri:  Faiz Forward Sözleşmeleri tarafların ana para üzerinden önceden belirlenmiş faiz oranına göre yaptığı vadeli sözleşmelerdir.

Forward İşlemi Nerede Yapılır?

Forward sözleşmeleri bankalar üzerinden yapılmaktadır. Bankalara göre sözleşme fiyatları değişmektedir. Örneğin 3 ay vadeli USDTRY Forward sözleşmesinde ABC bankasında fiyat 2.00 olarak belirlenirken XYZ bankasında fiyat 2.10 olabilir.

Forward İşlemlerini Kimler Yapabilir?

Forward işlemleri ticari firmalar ve kurumsal şirketler tarafından yapılmaktadır. Karşılıklı güvene dayalı bir işlemdir. Banka ve müşteri arasındaki özel anlaşma ile Forward işlemi yapılabilir.

Forward İşlem Limiti Ne Kadar

Forward işlem limitleri bankalara göre farklılık göstermektedir. Örneğin şu anda Ziraat Bankası Forward İşlem alt Limiti 50.000 USD iken Eximbak Forward işlemi alt limiti 20.000 USD dir.

Forward İşlemleri Kimler İçin Uygundur?

1. Varlıklerini yönetmek için işlem yapanlar için.
2. Nakit akışını etkin şekilde yönetmek isteyenler için.
3. Döviz piyasalarını takip eden ve kurun ileri bir tarihte geleceği noktayı tahmin edenler için
4. Belirli bir vadede döviz üzerinden alacağı veya borcu olanlar için
5. Geliri ve ödemeleri döviz cinsinden olanlar için
6. Alacaklarının garanti altına almak isteyenler için
7. Farklı para birimi üzerinden İhracat ve İthalat yapanlar için
8. Bilançosunda kur riski taşıyanlar için uygundur.

Konu ile ilgili görüş ve önerilerinizi yorum bölümünden iletebilirsiniz

Paradan.Net